Адпачынак у стылі эка

Натуральнасць у рэчах, як і шчырасць у людзях, прыцягальная. Мы набываем ежу з натуральнымі складнікамі, выбіраем адзенне з меншым адсоткам штучных валокнаў, імкнемся быць бліжэй да прыроды, бо неяк падсвядома разумеем, што ўсё гэта – сапраўднае, непадманлівае. Амаль нікога ўжо не здзівіш словамі «зялёнае мысленне» і «экалагічны стыль», але выраз «арганічны адпачынак» прыцягвае ўвагу – пакуль яшчэ ён не стаў агульназразумелым.

У верасні ў аграсядзібе «Верас» на Зэльвеншчыне ладзіўся экалагічны фестываль, названы на заходні манер «Organic Party», а па-нашаму – «Зялёная Гулянка». У ім удзельнічалі гаспадары аграсядзібаў з розных куткоў Беларусі, якія дзяліліся досведам сваёй дзейнасці, і проста ўсе зацікаўленыя. Фэст ладзіўся ў межах праекта Беларускага грамадскага аб’яднання «Адпачынак у вёсцы» «Турыстычная дэстынацыя «Зэльвенскі дыярыуш»: узмацненне партнёрства, развіццё крэатыўных ініцыятываў і адраджэнне спадчыны» (яго фінансуе Пасольства ЗША у Рэспубліцы Беларусь). Арганізатары паставілі сабе за мэту распавесці гасцям сядзібы, як можна арганічна харчавацца, адпачываць, працаваць… Высветлілася, што ўсё гэта магчыма.

Як зацвітаў «Верас»

Сядзіба «Верас» – цэлы вялікі свет, некалькі гадзінаў спатрэбіцца толькі на тое, каб абыйсці яе і ўсё разгледзець. Уражвае любоў гаспадароў да дэталяў, да дробязяў, якія аказваюцца не такімі ўжо і дробязямі – акенца-вітраж у адным з дамкоў для гасцей, кот-флюгер, за хвост якога зачапіўся месяц… У кожным сядзібным будынку бадай што сапраўдны музей: старая швейная машынка, калаўрот, прас на вуглях, ліхтары і падсвечнікі; вышытыя абрусы і фіранкі, ручнікі, паўсюль шматколернасць і багацце ўзораў.

У адным з куточкаў сядзібы ёсць невялікі парк скульптураў, зробленых з прыродных матэрыялаў – іх стварылі пад час пленэру ўдзельнікі Беларускага саюзу дызайнераў. Загледзеўшыся на незвычайныя інсталяцыі, на хвілінку можаш уявіць сябе на выспе Пасхі, знакамітай сваімі скульптурамі ў выглядзе велізарных чалавечых галоваў. Мясцовыя скульптуры нашмат меншыя, драўляныя, а наверсе адной з галінак зробленае гняздо. Можа, якія буслы-эстэты і ўпадабаюць яго ды захочуць пасяліцца.

Гаспадары сядзібы Ірына і Міхаіл Макей распавялі, што раней на месцы будучай сядзібы была пустэча, мясцовасць была балоцістая. Але паступова, год за годам, дзякуючы руплівай працы гэты куток Зэльвеншчыны ператвараўся ў сапраўдны цуд. Цяпер аграсядзібаю захаплаюцца, а калегі Макеяў, аграэкагаспадары з іншых мясцінаў Беларусі, мараць стварыць падобную прыгажосць у сябе.

Смачна і экалагічна есці!

Экалагічным на фестывалі было літаральна ўсё! Напрыклад, ежа. Вучні Князеўскай сярэдняй школы не толькі распавядалі аб стравах, пра якія даведаліся ў мясцовых жыхароў, але і частавалі прыгатаванымі прысмакамі. А Уладзімір і Вікторыя Рабковы, уладары фермерскай гаспадаркі «Ратов» з Карэліцкага раёна, прапаноўвалі нязвыклую для беларусаў страву – слімакоў, якіх яны самі ж разводзяць. Праўда, нельга сказаць, што для нас гэта такая ўжо экзатычная ежа – яшчэ ў XVI стагоддзі магнат Мікалай Крыштоф Ра-дзівіл завёз на тэрыторыю Беларусі смаўжоў з Італіі, і ў асяродку шляхты страва стала папулярнай. Так што фермеры з Карэліччыны, можна сказаць, аднаўляюць старадаўнія традыцыі.

Вольны час – на вольным паветры

Для тых, хто жыве ў горадзе (а можа, і вырас там), бадай ці не кожны дотык да прыроды бывае адкрыццём. У гэтым плане наведванне аграсядзібы – добрая альтэрнатыва паходу ў заапарк. Прынамсі, тут жывёлаў амаль не трымаюць у клетках. У невысокіх загончыках бегаюць в’етнамскія парсючкі – такія малыя, што нагадваюць шчанюкоў, маладога каня можна пачаставаць хлебам, а потым хавацца ад яго, калі конік нахабнай пысай будзе торкацца ў твар, у рукі – маўляў, давай яшчэ! У клетках жывуць толькі трусы – але і на іх можна паглядзець, а можна і пагладзіць праз рашотку іхнія аксамітныя насы. Затое вольна па сядзібе ходзяць «пеўчыя птушкі» паўліны, ад «мілагучных спеваў» якіх мімаволі хацелася схапіцца за сэрца і азірнуцца: каго ж тут катуюць? Але ж затое і прыгожыя яны – нават калі не распускаюць свае шматкаляровыя хвасты.

Рукатворная прыгажосць

На рамесным падворку нельга было не заўважыць раскладзеныя шматлікія дэкаратыўныя вырабы. Іх зрабілі наведнікі аддзялення дзённага знаходжання для інвалідаў Зэльвенскага раённага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва. Дарэчы, таксама з натуральных матэрыялаў – тканіны, газетных трубачак ды інш. Таццяна Ткачук, адна з наведнікаў аддзялення, расказала, як ствараюць прыгожыя рэчы ўдзельнікі творчага гуртка пад кіраўніцтвам Лідзіі Рудой і Іны Агей.

Зробленыя сувеніры ідуць на продаж. Пакуль мы размаўлялі, гандаль не спыняўся: некалькі вырабаў знайшлі новых гаспадароў. Не дзіва, што такія рэчы падабаюцца пакупнікам: кошт у іх невысокі, зробленыя акуратна і ўмела, ды і ручныя вырабы цяпер надзвычай карыстаюцца попытам. Зручныя мяккія тапкі, грэлкі на чайнік, плеценыя кошычкі будуць жа не толькі радаваць вока, але і стануць патрэбнымі ў доме.

Гісторыя ў камені

Дарэчы, аграсядзіба «Верас» месціцца непадалёк вёскі Сынкавічы, дзе знаходзіцца царква Святога Архангела Міхаіла. Акурат у дзень экафестывалю вернікі адзначалі 610-годдзе царквы, адной з самых старых у Беларусі – пабудаванай у XV стагоддзі. Храм вядомы не толькі тым, што ў часы варожых навалаў быў яшчэ і крэпасцю – у ім знаходзіцца абраз Маці Божай «Усецарыца», па малітвах да якога ацаляюцца ад анкалагічных захворванняў.

Ніна КАЗЛЕНЯ

Фота аўтара